گام نهادن در راستا تمدن سازی، مستلزم استقلال در حوزه فراوری است - مجله گیلاسفا

تجربه زیسته ژانر متداول نویسندگان امریکایی

کمیل سوهانی مترجم کتاب با اشاره به بهره گیری از تجربه زیسته نویسنده در این اثر، این رویه را روش متداول درمیان نویسندگان امریکایی مطرح نمود و گفت: استفاده از تجربه زیسته نویسندگان تبدیل به یک رویه شده و سعی می کنند در لابه لای این تجربیات، نکات خودشان را مطرح کنند. معتقدم این اثر، مهمترین کتاب در این ژانر است.

وی اضافه نمود: موضوع مهمی که برای من به جهت ترجمه این کتاب اهمیت داشت - فارغ از اینکه آیا حرفهای کرافورد درست است یا غلط؟ - نوع نگاه اندیشمندانه وی به مسائل جامعه خود بوده؛ این درحالی است که کرافور نگفته من چون فیلسوف هستم باید در دانشگاه بنشینم و فقط در مورد هستی و وجود حرف بزنم بلکه درگیر جزئی ترین مسائل جامعه خودش می گردد و می گوید چرا در جامعه امروز امریکا، انسانها از کار کردن شاد نیستند؟ چرا کار و لذت با همدیگر ممزوج نشده است؟ یکی دیگر از انگیزه های من برای ترجمه این کتاب، نوع نگاه یک اهل فلسفه به مسائل جزئی جامعه خودش است که با زبان نظری وعملی، به تبلیغ فلسفی یک موضوع مثل کار می پردازد.

مترجم کتاب فیلسوفی در تعمیرگاه یاد آور شد: کرافورد کتابش را با یادآوری 50 سال گذشته نظام آموزشی امریکا شروع می نماید و با اشاره به مباحث مربوط به اقتصاد دانش و خلق ثروت، می گوید آن چیزی که موجب ثروت می گردد، دانش است و دانش هم از ذهن بدست می آید نه از کارهای دستی. این مباحث در امریکا بسیار مورد توجه قرار می گیرد به صورتی که از یک مقطع زمانی به بعد در مدارس امریکا بخشنامه می گردد که ابزارهایی که مربوط به کار دستی است باید جمع آوری شوند و به جای آن، کامپیوتر برای مدارس خریداری گردد و این اتفاق به این دلیل می افتد که ما دیگر وارد عصر دانش شدیم و قرار است که انسان از کارهای یدی خلاص گردد. این کتاب می خواهد بگوید که اینگونه تفکر چقدر برای انسان خطرناک است و اگر این فرایند ادامه یابد انسان دچار مشکل خواهد شد.

ارتباط با واقعیت؛ تربیت انسان آزادی طلب و حساس به امور جامعه

کمیل سوهانی اضافه نمود: انسانی که ارتباط با واقعیت و محیط اطراف خودش را تمرین نمی نماید با محیط زیست و انسانهای دیگر هم دچار مشکل می گردد چرا که توجه به دیگری را تمرین ننموده است. چیزی که در این کتاب تاکید شده و من هم در مقدمه کتاب به آن تاکید نمودم بحث تربیت است. کرافورد می گوید در ارتباط با واقعیت، انسان به جنسی از تربیت دست پیدا می نماید که به آن تربیت اخلاقی می گویند.

وی ادامه می دهد: در فصل چهار این کتاب نیز، راجع به آزادی صحبت می نماید و می گوید در جهانی مدرن همیشه به انسان وعده آزادی داده می گردد و این آزادی در بسته ای ارائه می گردد که او را متوجه آن می نماید که تو هرچقدر از اطراف خودت فارغ بشوی وقت بیشتری برای تصمیم گیری هایی که دوست داری خواهی یافت؛ درحالی که این وعده آزادی که با ما داده می گردد یک وعده دروغین است و برای ما یک انفعال هم درحوزه فکری و هم در حوزه عملی ایجاد می نماید.

مترجم کتاب در ادامه به بیان دیدگاه نویسنده در مورد واقعیت های ارتباطی و اثرات آن پرداخت و گفت: کرافورد دارای دکترای فلسفه سیاسی از دانشگاه ویرجینیا است. او معتقد است ارتباط با اشیاء پیرامونی، انسان را بگونه ای تربیت می نماید که به موجود حساسی بدل گردد. به طوری که در سطح کلان هم اگر یکسری اتفاقات رخ بدهد، انسان نسبت به آن واکنش نشان می دهد و حتی اعتراض و شورش می نماید. این موضوع به امر سیاسی هم ارتباط دارد. کسی که با اشیای اطراف خودش ارتباط بیشتری دارد از لحاظ سیاسی انسان آزادی طلبی خواهد بود که سلطه را کمتر می پذیرد و عادت می نماید که نسبت به تغییرات کوچک اطراف خودش، حساس باشد و برای تغییر اعتماد بنفس پیدا می نماید.

کمیل سوهانی در عین حال تاکید نمود: به گفته کرافورد، ما در جهانیی زندگی می کنیم که اطراف ما را شبکه ای از ایدئولوژی ها احاطه نموده که ما را به سمت بی معنایی کار و جدایی از خودمان سوق می دهد. یا در جای دیگری، کرافور می گوید ما در جهانیی زندگی می کنیم که نظام آموزشی و تربیتی ما را به درون فردی خودمان فرو می برد تا به اطراف توجه نکنیم و این برای نظام منفعت دارد چرا که نظام ها دوست ندارند جنبش 99 درصدی و جنبش جلیقه های زرد شکل بگیرد و وقتی شما به محیط اطراف حساس نباشید اعتماد به نفس تغییر در جهان را هم از دست میدهید کما اینکه این اتفاق در جهان روی داده است.

مترجم کتاب فیلسوفی در تعمیرگاه در بخش دیگری از این نشست گفت: کرافور در فصل جدایی فکر از عمل، به طور مفصل به این مورد می پردازد که چه اتفاقی افتاده تا کارهای فکری از کارهای عملی جدا و منجر به دو پاره شدن زندگی آدم ها شده است. وی یکی از نقاط عطف این اتفاق را انقلاب صنعتی می داند. بعد از انقلاب صنعتی و ضرورت فراوری انبوه، تقسم کار شروع می گردد و هنگامی که کار قطعه قطعه و ساده می گردد، از معنا خالی شده وانسانها جای دیگری به غیر از کار دنبال آرامش می گردند.

قرون وسطی و ترویج بهره گیری از کارهای دستی برای پاک شدن گناهان!

هما یزدانی در ادامه این نشست گفت: در قرون وسطی این فکر رایج می گردد که کارهای یدی و دستی راهی برای پاک شدن گناهان انسانهاست اما درعصر روشنفکری، یکسری روشنفکران ارزش کار یدی را بازیابی می کنند و چرایی تفکیک فراغت و کار را مطرح می کنند. حتی در جایی ارسطو می گوید: رضایت مندی شخصی فقط در آن فعالیت هایی وجود دارد که در زمان فراغت شکل می گیرد و زمانی که بحث پول و دستمزد مطرح می گردد بحث رضایت و کار متعالی، شکل نمی گیرد اما کرافورد این بازی را بهم می زند.

وی درعین حال اضافه نمود: یکی از اهداف کرافورد از نگارش این کتاب احیای کارهای دستی است که موجب ارتباط بیشتر انسان با محیط و واقعیات پیرامونش می گردد و تکامل انسان را به همراه خواهد داشت. فردی که کارهای فنی ودستی انجام می دهد یکنوع از خودگذشتگی را یادآوری می نماید و در نتیجه، انسان اخلاقی تر و نسبت به واقعیات، جدی تر می گردد

این پژوهشگر فلسفه علم و فناوری گفت: کرافور می گوید فضای کارهای دستی و فنی باعث می گردد که آدم های این فضا صادق تر باشند و این نوع آدم ها در عین حالی که رک تر هستند، مسئولیت پذیری را هم تمرین می کنند و معیارهای قضاوت آن عینی و معین تر می گردد که همین امر سبب گگردده شدن زبان گفتاری آنان خواهد شد.

گام نهادن در جهت تمدن سازی، مستلزم استقلال در حوزه فراوری

در خاتمه نشست کمیل سوهانی با اشاره به اسم اعظم شیطانی مصرف گفت: ما می خواهیم الگوی ایرانی ـ اسلامی پیشرفت را در کشور تبیین کنیم اما در عمل مصرف کننده هستیم، هم مصرف کننده حوزه مادی و هم مصرف کننده فکر و اندیشه. و تا زمانی که وارد عرصه فراوری نشویم، نمی توانیم به فراوری فکر و اندیشه دست پیدا کنیم. لذا برای گام نهادن در جهت تمدن سازی، باید به استقلال در حوزه فراوری برسیم. ما اگر بتوانیم فراوری را در کشور رونق ببخشیم دست آخر به فراوری فکر خواهیم رسید و حتی عکس آن نیز صادق است.

لازم به ذکر است این نشست بصورت زنده به وسیله فضاهای مجازی اداره کل کتابخانه های عمومی استان پخش گشت.