پشت پرده ابطال معاملات شستا ، جلوی ضرر بیشتر گرفته شد! - مجله گیلاسفا

شستا؛ از دخالت تا تعلل بورس

در این میان محمود گودرزی، معاون بازار بورس حاضر به پاسخگویی نشد. او تنها به ذکر این نکته بسنده کرد که فاکتورهای زیادی برای تصمیم گیری وجود دارد و نمی توان یک قاعده کلی برای ابطال معاملات نام برد.

معاملات شستا ابطال نمی شد، سهامداران بیشتر متضرر می شدند

حمید میرمعینی، کارشناس ارشد بازار سرمایه جزو آن دسته از کارشناسانی است که اقدام سازمان بورس در ابطال معاملات روز دوشنبه شستا را حمایت می نماید؛ چراکه معتقد است اگر این گونه معاملات ابطال نگردد در نهایت سهامداران و بازار سرمایه بیشتر متضرر خواهند شد.

او می گوید: جو هیجانی که اکنون در بازار وجود دارد باعث شده بعضی نمادها قیمت های خیلی بالایی را تجربه نمایند که آسیب این قیمت های کاذب در میان مدت به کل جامعه سهامداری و سرمایه گذاری وارد می گردد. اگر این فرایند ادامه پیدا کند و قیمت ها اینچنین خارج از تحلیل رشد نمایند به ضرر کل بازار سرمایه خواهد بود.

میرمعینی با بیان اینکه اکنون شرایط بازار سرمایه شرایط عادی نیست، کاملا از حالت عادی خارج شده و جو هیجانی بر آن حاکم است یادآور می گردد: بیش از 99 درصد نمادها بیشتر از ارزش ذاتی خود معامله می شوند. این اتفاقی که اکنون در بازار در حال روی دادن است، به نفع هیچ کس نیست.

به ابطال معاملات شستا نمی توان خرده گرفت

میرمعینی در پاسخ به این سوال که آیا راه حل، ابطال غیرشفاف معاملات است، می گوید: ناظر بازار در جهت حمایت از حقوق سرمایه گذاران باید عمل کند. قانون هم به آنان این اجازه را داده است که به اقتضای شرایط تصمیم بگیرند که بعضی مواقع سلیقه ای عمل نمایند و معاملات را ابطال نمایند تا جوهیجانی ایجاد شده را بخوابانند و مقداری بازار را کنترل نمایند. این از جمله وظایف نظارتی سازمان بورس و شرکت های بورس و فرابورس است، بنابراین نمی گردد به این اتفاق خرده گرفت.

او در عین حال به مسوولان سازمان بورس انتقاد می نماید که چرا زودتر جلوی این رفتار هیجانی را نگرفته اند و می گوید: اکنون نسبت به مقررات معاملاتی و ساختارهایی که بازار را این چنین دچار جو هیجانی نموده انتقاد وارد است. مسوولان ضروری است بازار را با طبقه بندی خاص از این حد نوسان که وجود دارد خارج نمایند و دامنه را بازبگذارند که مردم با تحلیل خرید و فروش نمایند. شاید این کار اوایل سخت باشد ولی به مرور زمان چنانچه جا بیفتد که تحلیل پشتوانه قیمت گذاری ها باشد، اوضاع به این شکل که الان می بینیم نمی گردد و با بحرانی هم روبه رو نمی شویم.

میرمعینی در پاسخ به این سوال که آیا تکرار ابطال معاملات منجر به نگرانی سهامداران و در نهایت از رونق افتادن بازار سرمایه نمی گردد، می گوید: امروز رفتار معاملاتی بسیار تغییر نموده و افرادی وارد بازار شده اند که با رفتار هیجانی خود باعث شده اند نظم و قاعده بازار به هم بریزد. او ابطال معاملات خمحرکه را که دیروز رخ داد، مثال می زند و می افزاید: اطمینان دارم بسیاری از افرادی که به دنبال خرید این سهم بودند حتی نمی دانستند خمحرکه در چه صنعتی کار می نماید! یکدفعه گروه و باندی تشکیل می دهند و سهم را در رنج بالا کشف قیمت می نمایند. البته نمی گردد کاملا با اطمینان گفت افرادی که این رفتار را انجام می دهند خبره اند یا مبتدی، ولی رفتاری که اکنون در قیمت گذاری سهام اتفاق می افتد ناشی از رفتارهای بدون تحلیل است. بنابراین باید خود ناظر بازار با توجه به وظیفه ای که نسبت به بازار سرمایه و حقوق سرمایه گذار دارد وارد گردد و از حقوق آنان صیانت کند.

احتمال تکرار اتفاق آکنتور

او توقف نماد آکنتور در سال های گذشته را یادآور می گردد و می گوید: رفتارهای هیجانی در آکنتور باعث بسته شدن نماد آن شد. رفتاری که در آکنتور به وقوع پیوست باعث شد قیمت سهم بدون هیچ پشتوانه و تحلیلی و فقط بر پایه اخبار، جوسازی ها و اطلاعات غیرواقعی و کاذب به 8 هزار تومان برسد و خیلی از مردم متضرر شدند. هنوزهم بسیاری از آن سهامداران به پول خود نرسیده اند.

در نهایت نماد آکنتور متوقف شد، مدیران شرکت مورد مواخذه قرار گرفتند. کسانی هم که آن جوسازی را انجام داده بودند متواری شدند. میرمعینی معتقد است اتفاقی که چند سال پیش برای آکنتور افتاد اکنون برای بسیاری از سهم ها در حال وقوع است و در صورتی که نهاد ناظر قاطعانه برخورد نکند همان اتفاق برای شرکت ها تکرار خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه به P/E بازار اشاره می نماید و می گوید: P/E بازار که 33 است هیچ تناسبی با اقتصاد کشور ندارد. این رقم برای P/E خیلی نگران نماینده است. هرچه این رقم بالاتر رود به بحران نزدیک تر می شویم و اگر ریزش اتفاق بیفتد دیگر جمع کردن آن خیلی سخت است و شاید به یک بحران اجتماعی منجر گردد.

بنابراین ضروری است سازمان بورس با توجه به اختیارات و وظایف کنترلی و نظارتی که دارد جلوی قیمت های بدون پشتوانه تحلیلی را بگیرد. میرمعینی معتقد است سازمان بورس تا به امروز در انجام این وظیفه خود تاخیر داشته و باید بسیار زودتر معاملات بعضی سهام را ابطال می کرد. او تاکید می نماید: اکنون که سازمان بورس در حال اجرا وظیفه نظارتی خود است کار درستی نموده و باید این فرایند را ادامه دهد.

دستکاری مکانیزم عرضه وتقاضا نکوهیده است

اما مجتبی معتمدنیا نظر دیگری دارد. او هرگونه اقدام خارج از فرایند عرضه وتقاضا در بازار را که موجب دستکاری مکانیزم عرضه وتقاضا گردد، نکوهیده می داند. معتمدنیا با بیان اینکه تفاوت نمی نماید تغییر مکانیزم توسط سازمان باشد یا توسط سهامداران، دستکاری در فرایند قیمت در بازار، مکانیزم را به هم می زند به دنیای اقتصاد شرح می دهد: زمانی که ناظر سهمی را روی قیمت بالایی مچ و آن را تایید می نماید اما در مقابل سهم دیگر را تایید نمی نماید، در اصل بر قیمتی که آن را مچ نموده مهر تایید زده است.

از نظر کسی که به بازار نگاه می نماید این تلقی به وجود می آید آن سهم به این قیمت می ارزد اما دیگری نمی ارزد. اتفاقی که پس از آن می افتد این است که زمان ریزش قیمت، سهامداری که به قیمت بالا خریده خودش را محق می داند که سازمان در فرایند کاهشی دخالت کند در حالی که وظیفه سازمان نیست.

این کارشناس بازار سرمایه اضافه می نماید: تناقض در باز کردن نمادها این ابهام را به وجود می آورد که فارغ از فرایند نظارتی، سازمان و شرکت فرابورس یا بورس روی قیمت گذاری هم دخیل هستند و اثر دارند. او همچنین یادآور می گردد: زمانی که نوسان باز است و سازمان دو نوبت معامله را ابطلال می نماید به این معناست که شفاف سازی را از الف به ب تغییر داده است.معتمدنیا تاکید می نماید: سازمان و شرکت بورس و فرابورس باید خودشان به این نتیجه برسند که نباید در فرایند قیمت گذاری دخالت نمایند چون هرگونه دخالتی این شائبه را به وجود می آورد که هر سهمی می خواهد اصلاح کند، باید سازمان هم قیمت سازی کند و هم نسبت به خرید سهم و جمع کردن آن اقدام کند.

منبع: دنیای اقتصاد