نکات مهم در رانندگی با خودروهای دنده اتوماتیک - مجله گیلاسفا

به گزارش خبرگزاری مالی ایران، گیربکس اتوماتیک به صورت استاندارد اولین بار در سال 1941 در خودرو لوکس کادیلاک استفاده شد، در آن موقع به دلیل کم بودن نسبی تعداد اتومبیل و ترافیک استفاده از این نوع جعبه دنده صرفا جنبه لوکس و تشریفاتی داشت اما به دلیل تقاضای زیاد در ایالات متحده بسرعت استفاده از آن عمومیت پیدا نموده و رو به گسترش رفت تا جایی که در اواسط دهه نود آنالیز ها نشان داد نزدیک به هشتاد درصد رانندگان در ایالات متحده طریقه استفاده از جعبه دنده دستی را نمی دانستند زیرا آموزش و امتحان گواهینامه رانندگی با خودرو های گیربکس اتوماتیک انجام می شد.

از دهه گذشته در ایران نیز تعداد اتومبیل های گیربکس اتوماتیک به سرعت رو به افزایش است. این در حالیست که آموزش و آزمایش گواهی نامه رانندگی همچنان با اتومبیل های گیربکس دستی صورت می گیرد. بیشتر دارندگان اتومبیل های گیربکس اتوماتیک تصور می نمایند رانندگی با خودرو دنده اتوماتیک در فشردن پدال گاز و ترمز خلاصه می گردد، از این رو در کوتاه مدت باعث صدمه به گیربکس اتومبیل خود می شوند. نکات زیادی در خصوص رانندگی و نگهداری گیربکس اتوماتیک وجود دارد.

اگر برای اولین بار میخواهید با اتومبیل دنده اتوماتیک رانندگی کنید قبل از هر چیزی بخاطر داشته باشید که باید استفاده از پای چپ برای رانندگی را فراموش کنید زیرا پای چپ در رانندگی برای فشردن پدال کلاچ است که در اتومبیل دنده اتوماتیک وجود ندارد . استفاده از پای چپ در اتومبیل گیربکس اتوماتیک به معنی فشردن پدال ترمز با آن است و در صورتی که همزمان در حال فشردن پدال گاز باشید قطعا گیربکس اتومبیل شما دچار آسیب جدی می گردد.

هنگام روشن کردن اتومبیل حتما پای خود را روی پدال ترمز بگذارید البته مکانیزم بیشتر اتومبیل های امروزی به ترتیبی است که معمولا بدون فشردن پدال ترمز روشن نمی گردد اما بهتر است بعد از روشن شدن موتور نیز تا قبل از حرکت پا را از روی پدال ترمز بر ندارید . علت این توصیه صرفا بخاطر نکات ایمنی است زیرا در اتومبیل دنده اتوماتیک بعد از خاموش شدن موتور عملا دنده درگیری وجود ندارد و بجز حالت پارک شیفتر دنده بقیه دنده ها خلاص می باشند، حال اگر آخرین باری که شما اتومبیل را پارک نموده اید سیم یا مکانیزم الکترونیکی شیفتر دنده دچار اشکال شده و اتومبیل در در حالت پارک قرار نگرفته باشد بلافاصله بعد از روشن شدن موتور ، اتومبیل حرکت می نماید و ممکن است باعث مسائل جبران ناپذیری بگردد. هر چند این احتمال ضعیف است اما قابل چشم پوشی نیست.

بعد از روشن شدن موتور حتی در هوای گرم بهتر است قبل از حرکت دقایقی را برای گرم شدن موتور منتظر بمانید، حرکت بلافاصله مخصوصا در هوای سرد باعث تعویض خشک و خشن دنده ها می گردد که در اغلب اتومبیلها کاملا محسوس است، رعایت این نکته در طول عمر شیرهای برقی و مجموعه کنترل هیدرولیکی گیربکس موثر است. دنده پارک P برای گرم شدن موتور اتومبیل بهترین انتخاب است اما در صورت حضور در اتومبیل می توان از حالت خلاص N نیز برای گرم کردن موتور استفاده کرد. هنگام تغییر شرایط شیفتر دنده از حالت پارک P یا خلاص N به حالت حرکت D یا دنده عقب R باید پدال ترمز را نگه دارید، گاز دادن به موتور و تعویض دنده در حالتی که دور موتور بالاست باعث آسیب فوری و جدی به قسمتهایی از گیربکس می گردد و ممکن است گیربکس به تعمیر اساسی احتیاج پیدا کند.

بعد از انتخاب دنده با برداشتن پا از روی پدال ترمز اتومبیل به آرامی حرکت می نماید و با فشار بر روی پدال گاز سرعت اتومبیل افزایش پیدا نموده و دنده ها به ترتیب عوض می گردد. برای تعویض اتوماتیک دنده ها در گیربکس اتوماتیک هیچ احتیاجی به رها کردن یا کم کردن گاز وجود ندارد و گیربکس بوسیله مکانیزم کنترل دور موتور، دور موتور را هنگام تعویض دنده پایین آورده و با دنده بعدی یا قبلی هماهنگ می نماید. بسیاری از افراد تصور می نمایند در اتومبیل دنده اتوماتیک راننده اختیار عمل نداشته و دنده ها کاملا بدون دخالت راننده تعویض می شوند در صورتی که گیربکس اتوماتیک به دلیل نداشتن پدال کلاچ و لزوم رها کردن پدال گاز عمل تعویض دنده مستقیم یا معکوس را با دخالت راننده در کسری از ثانیه انجام می دهد که بسیار سریعتر از ماهرترین راننده در گیربکس دستی است . در گیربکس اتوماتیک زمان (دور موتور) تعویض دنده رابطه مستقیم با مقدار فشردن پدال گاز دارد به طوری که اگر راننده با گاز کم (دور موتور پایین) حرکت کند دنده ها در دور پایین عوض شده و اتومبیل به آرامی سرعت می گیرد، در این حالت اغلب تمام دنده های گیربکس تا سرعت هشتاد کیلومتر تعویض می گردد. اما اگر راننده پدال گاز را تا پایان فشار دهد و باصطلاح تخته گاز برود اتومبیل با حدبیشتر شتاب حرکت نموده و همه دنده ها بعد از رسیدن دور موتور به پایان یا ردلاین red line تعویض می شوند. زمان تعویض دنده در گیربکس اتوماتیک با توجه به شرایط اتومبیل و جاده نیز تغییر می نماید، بعنوان مثال در سربالایی ها دنده مستقیم دیرتر و دنده معکوس زودتر تعویض می گردد اما در سر پایینی ممکن است با رها کردن پدال گاز در سرعت شصت کیلومتر گیربکس در دنده چهار یا پنج قرار بگیرد.

خودرو ,

برای استفاده صحیح از گیربکس اتوماتیک و طول عمر قطعات گیربکس باید دنده مناسبی را در شرایط متفاوت انتخاب نمود. در ترافیک های سنگین که با ایست کامل و حرکت آرام اتومبیل همراه است بهتر است حالت دنده یک را انتخاب کنید (در برخی از اتومبیل ها دنده 1 با حرف L نشان داده میگردد) زیرا در صورتی که شیفتر روی شرایط درایو D باشد ، گیربکس در هنگام راه افتادن دنده یک را انتخاب میکند اما به محض اینکه شما به اتومبیل جلویی نزدیک شده و پدال گاز را رها می کنید گیربکس به دنده دو یا سه میرود و به محض توقف کامل مجددا در دنده یک قرار می گیرد. با هر بار حرکت و توقف شما هر چند کوتاه باشد این مساله تکرار می گردد و با توجه به اینکه تعویض هر دنده در گیربکس اتوماتیک مستلزم عملکرد مجموعه ای از کلاچ ها و سوپاپ هاست یقینا این امر باعث کوتاه شدن عمر مفید گیربکس می گردد. در خصوص ترافیک و بطور کلی فشردن و رها کردن اجباری پدال گاز در هر سرعتی زیر نود کیلومتر بویژه در سربالایی ها نیز باید دنده مناسب را انتخاب کرد به طوری که هر بار رها کردن و فشردن پدال گاز باعث تعوض دنده نگردد. آگاهی از تعویض دنده با توجه به تغییر دور موتور و انتخاب شرایط مناسب شیفتر دنده بعد از مدتی حاصل می گردد اما بطور مثال با خودروی اتوماتیک چهار دنده در سرعت هشتاد کیلومتر میتوان دنده سه دستی را انتخاب کرد .

به طور کلی می توان گفت همواره در شرایط ترافیک، سر بالایی یا محدودیت سرعت باید دنده ای را در حالت دستی انتخاب کنید که گیربکس در حالتی که پای شما روی پدال گاز است انتخاب می نماید. در گیربکس هایی که حالت تعویض دستی و نشانگر دنده دارند (تیپ ترونیک) در سرعت معین هنگامی که پا روی پدال گاز است با قرار دادن شیفتر در حالت دستی شرایط دنده معین شده و می توانید در همان حالت به رانندگی ادامه دهید. برای تعویض حالت شیفتر دنده از شرایط اتوماتیک به دستی یا بلعکس احتیاجی به رها کردن پدال گاز یا فشردن پدال ترمز نیست.

خودرو ,

استفاده بهینه و نکاتی برای طول عمر بیشتر گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک ساختار متفاوتی از گیربکس دستی دارد، بدلیل انتقال گشتاور موتور به وسیله جریان روغن به گیربکس، و ساختار هیدروالکترومکانیکی آن، نگهداری و استفاده از خودرو اتوماتیک، مستلزم دقت و حساسیت بیشتری است. رعایت موارد زیر، باعث افزایش طول عمر انواع گیربکس اتوماتیک می گردد:

- هنگام رانندگی در ترافیک سنگین و طولانی (بیشتر از 15 دقیقه) ، از سیستم تعویض دنده دستی (+ - M) بهره ببرید، ا دنده 1 رانندگی کنید، پس از باز شدن راه، دنده را در شرایط D قرار داده به رانندگی ادامه دهید. تعویض های مکرر دنده 1 به 2 و برعکس در گیربکس اتومات، باعث گرم شدن آن شده و تقه هایی که در اثر این کار در گیربکس ایجاد می گردد، در دراز مدت آن را از تنظیم خارج می نماید.

- مسیرهای سر بالایی و پر شیب، به گیربکس فشار وارد می نمایند، حتی المقدور از تردد در این مسیرها اجتناب کنید.

- حمل بار و سرنشین اضافه در خودرو اتوماتیک و بکسل کردن خودرو دیگر، از عمر قطعات گیربکس اتوماتیک می کاهند.

- در توقف های کمتر از دو دقیقه (مثلا پشت چراغ قرمز)، پای خود را روی ترمز نگاه دارید و دنده را به N یا P منتقل نکنید، زیرا استهلاک این تغییر شرایط بیشتر از استهلاک کارکردن درجای گیربکس است. در صورت توقف بیشتر از دو یا سه دقیقه پشت چراغ قرمز، دنده را در شرایط N قرار دهید (نه P).

- گیربکس اتوماتیک پژو برای رانندگی عادی طراحی شده، استفاده مکرر از دکمه S (اسپورت)، فشار زیادی به گیربکس وارد می نماید و کمتر باید مورد استفاده قرار گیرد.

- برای آغاز حرکت، ابتدا دنده را به D منتقل نموده، پس از احساس درگیر شدن گیربکس (صدای تق یا تکان خفیف)، آغاز به گاز دادن کنید. در غیر اینصورت ضربه وارده به گیربکس به آن آسیب وارد می نماید.

- روغن گیربکس را در زمانبندی و کیلومتر معین شده تعویض کنید.

- خطاهای گیربکس را جدی گرفته و در اولین فرصت به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید. ادامه رانندگی با گیربکس معیوب، باعث گسترش خرابی به سایر قطعات شده و هزینه و زمان تعمیرات آن را چندین برابر می نماید.

- کمپانی های خودرو سازی، با گذشت زمان، برنامه های جدیدتری برای نرم افزار گیربکس ارائه می نمایند، برنامه کامپیوتر گیربکس را هر 2 سال یکبار بروز کنید.

- پدال گاز را نرم جابجا کنید، با توجه به طرز کار گیربکس اتومات ، فشار دادن زیاد و نامنظم پدال گاز، باعث ضربه به گیربکس شده و از عمر آن می کاهد.

- در برف و گل و … بکسبات نکنید، زیرا نرم افزار گیربکس برای چنین شرایطی طراحی نشده است.

- سایز اصلی رینگ و لاستیک خودرو را تغییر ندهید، طراحی گیربکس، نرم افزار و محاسبات دنده ها بر اساس سایز اصلی رینگ و لاستیک اجرا شده اند. با تغییر سایز لاستیک و رینگ عمر و کارایی گیربکس کاهش می یابد.

- خودروهای اتوماتیک سیستم برق پیچیده تری نسبت به سایر خودرو ها دارند، ترجیحا از وسایل برقی اضافه مانند چراغ زنون، آمپلی فایر، دزدگیر متفرقه و … استفاده نکنید.

- مجموعه گیربکس اتوماتیک سنسورها و مدارهای الکترونیکی حساسی دارد و موتورشویی برای آنها چندان توصیه نمی گردد.

دانلود با کیفیت