آفت دهان چیست؟ راه های درمان خانگی و دارویی - مجله گیلاسفا

زخم دهان انواع بسیای دارد که شایعترین آن، آفت می باشد و گه گاهی در دهان بوجود می آید و معمولا طی 10 الی 14 روز بدون هیچ درمانی از بین می رود.

آفت دهان چیست؟

آفت دهان از جمله زخم هایی است که در هر جای داخل دهان به خصوص قسمت هایی که پوست ضخیم نمی باشد، به وجود می آید. از جمله داخل لب ها، زبان و لثه ها. به طور نسبی از هر پنج نفر در جهان حداقل یک نفر آفت دهان را در زندگی خود تجربه کرده است. همچنین آنالیز ها حاکی از آن است که زنان بیشتر از مردان تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته اند. این آفت ها معمولا بین سنین 10 الی 40 سالگی به وجود می آیند و اغلب در سنین بالا کاهش می یابند.این عارضه در سه دسته طبقه بندی می گردد:

1. آفت دهان جزئی، نوع بسیار رایج آفت که به صورت دایره یا بیضی هایی با حدود 10 میلی متر بوده و اطراف آن قرمز رنگ می باشد. این نوع معمولا در داخل لب ها، گونه ها و سقف دهان به وجود می آیند و بین10-7 روز از بین می فرایند.
2. آفت ماژور، حدود 10 میلی متر یا بزرگتر و دارای زخم هایی عمیق بوده و تقریبا بعد از دو هفته بهبود می یابند. این نوع آفت بسیار دردناک است و فرد هنگام غذا خوردن دچار مشکل می گردد.
3. آفت هرپسی، که هر یک حدود 1-2 میلی متر می باشند و معمولا چند آفت کوچک به همدیگر پیوسته و تاول بزرگی را ایجاد می نمایند و تقریبا بعد از یک هفته تا دو ماه بهبود می یابد.

علت آفت دهان چیست؟

علت اصلی آفت ناشناخته است و جز بیماری های واگیردار دسته بندی نمی گردد. در بیشتر مواقع در بدن مردمی که سالم هستند بدون هیچ علت واضحی رخ می دهد. حدود 40% از مردمی که آفت دهان داشته اند، ادعا کرده اند که آفت در خانواده آن ها رایج بوده است و ممکن است عامل وراثتی باشد. مطالعات نشان می دهد که سیستم ایمنی بدن در مقابل عوامل خارجی واکنش نشان داده و این آفت ها بروز می نمایند. بعضا در تعدادی موارد این آفت ها مربوط به تغییر در سطح هورمون های بدن، ترک سیگار، آلرژی به غذا، استرس و یا حساسیت دارویی می باشد.

راه های درمان آفت دهان

هدف از درمان، کاهش درد ناشی از آفت و یاری به بهبودی سریع آن می باشد. نکته قابل توجه این است که هیچ درمان قطعی برای جلوگیری از برگشت دوباره آفت وجود ندارد. این آفت ها معمولا با درد ملایمی همراه هستند که نوع رایج (نوع جزئی) آن بدون هیچ درمانی بهبود می یابد.

اقدامات عمومی:

• کاهش استرس
• پرهیز از غذاهای تند، نمکی از جمله چیپس، نوشیدنی های حاوی اسید میوه که ممکن است درد و سوزش را تشدید نمایند.
• استفاده از نی برای نوشیدن مایعات جهت جلوگیری از برخود مستقیم نوشیدنی با جلوی دهان. (هشدار: از نوشیدن مایعات گرم همراه با نی بپرهیزید زیرا باعث سوختگی گلو می شوند.)
• استفاده از مسواک نرم.
• مراجعه به دندان پزشک در صورت مشکل با عدم جاگیری دندان های مصنوعی.
• استفاده از دهان شویه نمک، بدین صورت که نصف قاشق چایی خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و قرقره کنید. این دهان شویه در هر زمان قابل استفاده بوده و به تسکین درد یاری بسیاری می نماید. بهتر است این دهانشویه را فرو ندهید.
• مصرف مکمل های غذایی از جمله قرص ویتامین های ب کمپلکس (بهترین مولتی ویتامین) به صورت روزانه
• مصرف 3-1 قاشق آبمیوه آلوئه ورا سه بار در روز به صورت دهانشویه و فرو دادن آن منعی ندارد.

داروهایی که به تسکین آفت دهان یاری می نمایند

• دهانشویه کلروهگزیدین، باعث کاهش درد و نابودی آفت ها و همچنین به جلوگیری از عفونی شدن یاری زیادی می نماید. اما متاسفانه این دهانشویه نمی تواند از ایجاد آفت های جدید جلوگیری کند. در اثر استفاده مرتب روزانه از این دهانشویه ممکن است لکه های قهوه ایی روی دندان ایجاد گردد، ولی این لکه ها دائمی نمی باشند و با مصرف نوشیدنی های از قبیل چای یا قهوه از بین می فرایند. نکته ای که قابل توجه این است که بعد از مسواک زدن دهان خود را به خوبی شسته و سپس دهانشویه را بهره ببرید، زیرا در صورت عدم شستشوی کامل دهان پس از مسواک زدن، مواد خمیردندان اثر کلروهگزیدین را غیرفعال می نمایند.
• استفاده از قرص های مکیدنی Steroid: نحوه مصرف به این گونه است که از طریق زبان قرص را در مجاور آفت دهان قرار داده تا زمانیکه قرص حل گردد. این قرص ها روزانه چهار عدد قابل مصرف می باشند تا زمانی که زخم ها بهبود یابند. توجه داشته باشید که در یک دوره درمان، مصرف این دارو بیشتر از پنج روز توصیه نمی گردد.
• استفاده از ژل های مسکن لیدوکائین و بنزوکائی: بدین صورت که این ژل ها باعث پوشش آفت شده و درد را به طور موقت کاهش می دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

آفت های دهان معمولا جدی نمی باشند ولی ممکن است تحت تاثیر میکروب و باکتری ها، آثاری همچون قرمزی، درد شدید و یا تب در بدن ایجاد نمایند. نکته ای که باید یادآور شویم، برخی از سرطان های دهان از یک آفت درمان نشده شروع می شوند. اگر آفت برای مدت چند هفته بهبود نیافت حتما به دندانپزشک مراجعه کنید، خصوصا اگر دخانیات مصرف می کنید.

منابع: patient

گروه سلامت خبرنگاران