نمک کمتر، زندگی بهتر - مجله گیلاسفا

نمک کمتر، زندگی بهتر

نویسنده:دکتر علیرضا مصداقی نیا*

شک نکنید که مصرف بالای نمک باعث افزایش فشارخون می گردد، اما نکته حایز اهمیت این است که چه افرادی بیشتر مستعد افزایش فشارخون هستند.

دکتر علیرضا مصداقی نیا، معاون بهداشتی وزارت بهداشت در این باره در گفتگو با سلامتیران، می گوید: تحقیقات اجرا شده در جوامع مختلف نشان می دهد که مصرف زیاد سدیم باعث افزایش فشارخون می گردد. در گذشته بسکمک از تحقیقات فقط سدیم را عامل پرفشاری خون می دانستند ولی امروزه اهمیت مجموع اثرات سدیم و کلر را نشان داده است، بنابراین نمک (کلرید سدیم) نسبت به سدیم یا کلراید به تنهایی یا در ترکیب با سایر یون ها اثرات بیشتری بر فشارخون دارد. غلظت سدیم در خون و سایر بافت های بدن از طریق کلیه ها، هیپوفیز و سایر غدد مترشحه داخلی حفظ می گردد. دکتر مصداقی نیا متذکر می گردد:برخی افراد به صورت ژنتیکی مستعد ابتلا به پرفشاری خون در اثر مصرف نمک یا سدیم اضافی هستند. افراد مبتلا به بیماری های مزمن کلیه یا دیابت، کسانی که یک یا هر دو والدین آنها مبتلا به پرفشاری خون هستند و افراد بالای 50 سال با مصرف نمک احتمال بیشتری برای ابتلا به پرفشاری خون دارند. با توجه به اینکه یک سوم تا نیمی از افراد مبتلا به پرفشاری خون نسبت به نمک حساس هستند، محدود کردن مصرف نمک، برای چنین افرادی می تواند فشارخون را تا حدی پایین بیاورد. کاهش مصرف سدیم علاوه بر کنترل فشارخون بالا، سبب پیشگیری از ابتلا به این بیماری هم می گردد.

معاون بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اقدام اساسی و زیربنایی برای کاهش مصرف نمک را اطلاع رسانی و آموزش جامعه ذکر نموده و به برخی از اقدامات وزارت بهداشت اشاره می کند: از دو سال قبل اقدامات آموزشی در وزارت بهداشت شدت گرفت و پمفلت و کتابچه های آموزشی متنوعی برای گروه های مختلف جامعه تهیه و کل در کشور توزیع شد و علاوه بر آن اداره بهبود تغذیه هم اقدام به برگزاری جلسات مشترکی با حضور کنندگانی از بخش های مرتبط با داخل و خارج از وزارت بهداشت اعم از اداره نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی، آزمایشگاه های کنترل غذا و دارو، انستیتو تحقیقات تغذیه و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نمود.

وی ادامه می دهد: با این همه موفقیت کامل در این زمینه در گروی برنامه ریزی یک پارچه و همگون تمامی بخش های مرتبط با این موضوع است لذا مصوبه ای را برای شورای عالی سلامت پیشنهاد نموده ایم تا تمامی واحدهای مرتبط از جمله موسسه استاندارد با وزارت بهداشت همکاری های نزدیکی برای کاهش نمک موجود در محصولات غذایی داشته باشند. به نام نمونه، محتوی نمک در محصولات پایه غلات حجیم شده از 5/2 درصد به 5/1 درصد کاهش یافت. دکتر مصداقی نیا ابراز امیدواری می کند که این فرایند تداوم داشته و با پیگیری های معاونت غذا و دارو در اصلاح کیفیت مواد غذایی، این مورد هم هر چه سریع تر در دستور کار آن معاونت قرار گیرد.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت به بحث ذایقه سازی اشاره می کند و می گوید: اینکه ذایقه مردم غذای شور را ترجیح می دهد به فرهنگ غلط اضافه کردن نمک و طعم دهنده ها به غذای کودک برمی گردد. در واقع با افزودن نمک به غذای کودک ما او را با طعم شور آشنا می کنیم و عادت می دهیم. به همین دلیل به هنگام بزرگسالی او غذای حاوی نمک را ترجیح می دهد و حتی اگر برای او غذای بدون نمک تهیه کنیم، در سر سفره به آن نمک خواهد افزود. به همین دلیل یکی از اقدامات مهم در این راستا ذایقه سازی است. وی تاکید می کند:براساس توصیه وزارت بهداشت به هنگام تهیه غذای کمکی به بچه ها نباید از نمک و اساسا از هیچ طعم دهنده ای استفاده نمود. طعم دهنده های دیگر مانند سبزی های معطر، آب لیمو و آب غوره مواد سالمی هستند که می توانند برای معطر و دلپذیر کردن غذا و جایگزین نمک مورد استفاده قرار گیرند.

نکته دیگری که باید به آن پرداخت، میزان بالای نمک در صنایع غذایی است. دکتر مصداقی نیا در این باره توضیح می دهد: در مواردی که افزودن نمک به دلیل خاصیت نگه دارندگی آن است، صنایع غذایی باید با جایگزین نمودن ماده مناسب میزان نمک محصول خود را کم کنند. حتی اگر جایگزین مناسب یافت نگردد، این میزان باید به حداقل ممکن کاهش یابد. از طرف دیگر با توجه به مهیا بودن امکانات بسته بندی مناسب با شرایط غیرقابل نفوذ برای رطوبت، می توان در بسکمک از تنقلات که نمک در آنها به نام نگه دارنده استفاده می گردد، میزان نمک را تا درصد بالایی کاهش داد.

به گفته دکتر مصداقی نیا، معاونت بهداشتی وزارت بهداشت همکاری نزدیکی با مسوولان صنایع غذایی و موسسه استاندارد برای کاهش میزان نمک محصولات آنها داشته و در نظر دارد به کمک راهکارهای تشویقی و حمایتی میزان نمک محصولات غذایی را تا حد ممکن کاهش دهد.

اما مواد غذایی فله ای معضلی است که علاوه بر میزان بالای نمک در آنها، تولید غیربهداشتی آن هم مساله ساز است. معاون بهداشتی وزارت بهداشت، نظارت بر مواد غذایی فله ای را بسیار مشکل می داند و می گوید: این گونه مواد اکثرا به روش های غیراصولی تهیه و ارایه می گردد. اخیرا معاونت بهداشتی، پیشنهاد و مصوبه ای را به شورای عالی سلامت و امنیت غذایی ارایه نموده که ساماندهی مواد غذایی فله ای با استفاده از ابزار قانونی و با قابلیت پیگیرد صورت گیرد.

دکتر مصداقی نیا حرف هایش را با 4 توصیه به خانواده ها به اتمام می رساند: از حداقل نمک لازم در تهیه غذا استفاده کنید، از گذاشتن نمک سر سفره اجتناب نمایید، تا حد امکان از مصرف مواد غذایی شور و پرنمک مانند تنقلات نمکی، انواع شور و غذاهای آماده پرهیز کنید، نمک مصرفی باید از نوع تصفیه شده، یددار و دارای مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد.

پی نوشت ها :

* معاون بهداشتی وزارت بهداشت

منبع:www.salamat.com

/ج

منبع: راسخون